Lange termijn inzicht Ambities

Toelichting:
In het verlengde van de Voorjaarsnota 2024, waarin een lasten niveau te zien is van boven de € 1 miljard, laat 2025 een lastenniveau zien van in totaal € 1.076,3 miljoen. Na deze periode zien we een geleidelijke afname van het lastenniveau tot onder de € 900 miljoen vanaf 2028. In de geprognosticeerde lasten in deze periode zit een sterke stijging in de kapitaallasten van circa € 93 miljoen in 2025 tot ruim € 145 miljoen in 2039. Daarentegen zien we sterke afname in de arbeidskosten van € 192,5 miljoen in 2025 naar circa € 153 miljoen vanaf 2027. Dit komt mede door de incidentele ophoging arbeidscapaciteit voor 2024 en 2025 zoals opgenomen in de Voorjaarsnota 2024. De piek in overige lasten in het jaar 2037 betreft het geprognosticeerde groot onderhoud aan de RijnlandRoute.

Toelichting:
In totaal laten de totale baten een relatief constant beeld zien met een batenniveau van boven de € 910 mln maar nooit hoger dan circa € 936 miljoen. Daarmee is het baten niveau constanter dan de geraamde lasten.

De grootste inkomstenbronnen van de provincie zijn de uitkering uit het provinciefonds en de opcenten op de motorrijtuigenbelasting. Deze inkomsten worden vanaf het jaar 2028 constant verondersteld, in lijn met het indexatiebeleid (zie voor een nadere toelichting hierop het onderdeel 'Grondslagen '). Eerder in deze kadernota is echter toegelicht dat de omvang van deze inkomstenbronnen op de langere termijn onzeker is door ontwikkelingen op rijksniveau.

Er worden ook baten verantwoord in de ambities. Voorbeelden hiervan zijn verkoopopbrengsten, leges of de inzet van specifieke uitkeringen die we van het Rijk ontvangen. Daarbij is zichtbaar dat deze overige inkomsten de komende jaren fors afnemen. De verklaring hiervoor is dat dit vaak inkomsten betreft uit specifieke uitkeringen van het Rijk die een einddatum hebben. In de praktijk zal die afname zich naar verwachting niet in die mate voordoen, omdat het Rijk dan vaak weer nieuwe (specifieke) uitkeringen beschikbaar stelt. Die baten (en daarmee gepaard gaande lasten) kunnen echter pas geraamd worden als we er zeker van zijn dat we die ook zullen ontvangen.  

Toelichting:
Als er uit een bestemmingsreserve meer onttrokken wordt dan toegevoegd dan nemen de lasten en/of baten toe. Het saldo van de toevoegingen en onttrekkingen is als inzet op de ambitie terug te zien. Op de langere termijn is er een duidelijke daling van bestemmingsreserves te zien.

De bestemmingsreserves zijn reserves die met een bepaald doel zijn ingesteld. Deze bestemmingsreserves zijn bij de instelling ervan (uiteindelijk) gevoed vanuit/via het begrotingssaldo. De Algemene
reserve en de Bufferreserve Weerstandscapaciteit zijn geen onderdeel van de bestemmingsreserves en zijn daarom dan ook niet meegenomen in deze overzichten.

Toelichting
Bovenstaande grafiek maakt inzichtelijk dat de totale omvang van bestemmingsreserves van jaar tot jaar varieert maar een overwegend stijgend verloop heeft richting 2030 om daarna stabiel te blijven tot en met 2036. De toename in die jaren wordt verklaard door sparen voor  groot onderhoud aan de RijnlandRoute rond 2037. De inzet van deze reserve zorgt vervolgens voor een lager niveau aan bestemmingsreserves vanaf 2037.

Voor verschillende bestemmingsreserves is de inzet van die middelen nog niet meerjarig in de begroting verwerkt, met name voor de periode ná 2027. Deze reserves houden daarom een constant saldo. Zodra er een realistisch beeld is bij het verwachte bestedingsritme wordt dit verwerkt via de reguliere planning- en controlcyclus. Bij het opstellen van de begroting 2025 worden de bestemmingsreserves weer beoordeeld, waarbij aandacht zal zijn voor het bestedingsritme en de looptijd van reserves die structureel onder het grensbedrag van € 1,5 mln komen. In de begroting 2025 zal ook de dekking worden verwerkt vanuit de Meicirculaire voor de Bikker-gelden, waardoor het nu negatieve saldo in de reserve Mobiliteit (vanaf 2036) wordt bijgesteld.

Een afname van het saldo aan bestemmingsreserves betekent ook dat de lasten in de begroting lager worden. Immers, als er geen middelen meer in de bestemmingsreserves beschikbaar zijn dan kunnen die ook niet meer ingezet worden ter dekking van daarmee corresponderende lasten.