Onzekerheden met mogelijke impact op het begrotingssaldo

Herijking van het bestaande verdeelmodel (vanaf 2025)
Meer dan de helft van de structurele inkomsten van de provincie is afkomstig uit de uitkering uit het provinciefonds. BZK is al een aantal jaar geleden een proces gestart om tot een nieuwe verdeling van de uitkeringen voor de provincies te komen die beter aansluit bij de daadwerkelijke kosten en waarbij een aantal weeffouten uit het huidige model worden gecorrigeerd. De introductie hiervan is al enige malen uitgesteld. De vroegst mogelijke introductie is nu 1 januari 2025 maar het is zeer onzeker of die datum nog gehaald kan worden.

Nieuwe financieringssystematiek
In de voorjaarsnota van het Rijk is aangekondigd dat de BBP systematiek waarbij de volume component van de algemene uitkering geïndexeerd wordt aan de hand van het 8-jaars gemiddelde van het BBP, vervroegd wordt ingevoerd vanaf 2024. Tegelijkertijd is de opschalingskorting afgeschaft en zijn negatieve effecten die door de bestaande rekenmethodiek zouden optreden, incidenteel gecorrigeerd. Daarmee is de hoogte van de algemene uitkeringen voor alle provincies samen voor de komende jaren voorspelbaarder geworden.

Voor de kostenclusters natuur, openbaar vervoer en infrastructuur geldt dat de nieuwe BBP systematiek waarschijnlijk minder geschikt is om de sterk oplopende kosten hiervan te dekken. Daarom heeft het Rijk aangegeven hier later in het jaar samen met de provincies opnieuw naar te gaan kijken. Daar worden mogelijk nog extra maatregelen voor getroffen.

Verlengen van gedeeltelijke vrijstelling voor elektrische voertuigen voor mrb
Het Rijk heeft aangekondigd in de voorjaarsnota 2024 dat de vrijstelling voor elektrische voertuigen van de mrb die in 2026 zou aflopen, gedeeltelijk wordt verlengd tot en met 2030. Dat resulteert in lagere opcenten inkomsten voor de provincies en die worden daar voor gecompenseerd door het Rijk. De compensatiebedragen voor alle jaargangen waarin de gedeeltelijke vrijstelling geldt, zijn vooraf vastgesteld en zullen niet worden nagecalculeerd. Er was altijd al enige onzekerheid omtrent de inkomsten uit de mrb door de onzekerheid in de ontwikkeling van het wagenpark. Deze onzekerheid is nu toegenomen omdat ook de hoeveelheid elektrische voertuigen binnen dat wagenpark nog van invloed is op de inkomsten uit de opcenten.

Betalen naar Gebruik (BnG)
De invoering van ‘Betalen naar Gebruik’ (BnG) staat nu gepland voor 2031. De wetgeving daarvoor wordt in de komende kabinetsperiode vastgesteld, dit betreft voornemens voor het rijksdeel van de motorrijtuigenbelasting. Voor het provinciedeel is dit nog niet duidelijk en dit maakt onderdeel uit van de discussie hoe provincies in de toekomst gefinancierd dienen te worden.